Bashkimi Evropian përjetoi vitin e tij më të nxehtë të regjistruar në 2023, sipas analizave të reja shkencore, duke treguar për një të ardhme më të rrezikshme për atë që tashmë është kontinenti me ngrohjen më të shpejtë në botë.
Evropa përjetoi zjarrin e saj më të madh të regjistruar vitin e kaluar, si dhe një nga përmbytjet e saj më të kushtueshme ndonjëherë, sipas shkencëtarëve në Shërbimin e Ndryshimeve Klimatike Copernicus dhe Organizatës Botërore Meteorologjike në përmbledhjen e tyre vjetore të klimës së rajonit. Nuk ka pasur lehtësim nga moti ekstrem në të gjithë globin këtë vit, duke përfshirë përmbytjet rekord që goditën Dubain dhe pjesë të Rusisë këtë javë.
Viti i kaluar u rendit krahas vitit 2020 si më i ngrohti i Evropës ndonjëherë, me nxehtësinë rekord të nxitur si nga ndryshimet klimatike ashtu edhe nga El Niño, sipas raportit. Temperaturat ekstreme i shtuan lëndë djegëse zjarreve në rajon, duke djegur një zonë me madhësinë e Londrës, Parisit dhe Berlinit së bashku. Greqia pa zjarrin më të madh ndonjëherë në BE, duke djegur 960 kilometra katrorë, ose rreth dyfishi i madhësisë së zonës më të madhe metropolitane të Athinës.
Temperatura mesatare globale në vitin 2023 ishte 1.45C më e lartë se nivelet para-industriale, sipas të dhënave të ëMO, duke shkaktuar sasi të mëdha reshjesh. Evropa në tërësi u godit nga rreth 7% më shumë reshje se zakonisht. Në gusht, Sllovenia u godit nga përmbytjet, duke krijuar një nga fatkeqësitë natyrore më të shtrenjta për një vend të BE-së, me miliarda euro dëme.
Gjetjet japin një pamje shqetësuese për kontinentin, pasi emetimet e dioksidit të karbonit dhe metanit në atmosferë po vazhdojnë të rriten dhe shkalla e ngrohjes është rreth 0.4C në dekadë në Evropë, dyfishi i mesatares globale, sipas Samantha Burgess, zëvendësdrejtoreshë. i Shërbimit të Ndryshimeve Klimatike Copernicus dhe një nga autorët e raportit të gjendjes evropiane të klimës.
“Ndërsa kemi temperatura rekord të ajrit dhe përqendrime rekord të gazeve serrë në atmosferë, do të vazhdojmë të shohim ngjarje ekstreme, të cilat do të bëhen më të shpeshta dhe intensive, tha ajo. “Kështu që ne ka të ngjarë të vazhdojmë të shohim rekorde derisa të stabilizojmë klimën tonë dhe të arrijmë në zero neto.”
Evropa ka të ngjarë të duhet të përshtatet me temperaturat më të larta më shpejt se çdo rajon tjetër – me zonat më afër Arktikut, si Grenlanda, që ngrohen më shpejt. Në përgjithësi, kontinenti do të përballet me ngrohjen prej 3 gradë Celsius, edhe nëse bota është e suksesshme në kufizimin e ngrohjes globale.
Ndikimet do të shihen në mënyrë më dramatike në zona të tilla si Alpet, ku akullnajat kanë humbur 10% të vëllimit të tyre të mbetur gjatë dy viteve të fundit.
Ndërsa gazrat serrë të prodhuara nga njeriu janë kontribuesi kryesor në rritjen e temperaturave globale, rritja e jashtëzakonshme e Evropës shpjegohet pjesërisht edhe nga rrymat më të ngrohta të oqeanit dhe atmosferës. Ndërkohë, rregulloret e krijuara për të pastruar ajrin kanë hequr gjithashtu grimcat që reflektojnë nxehtësinë nga atmosfera mbi kontinent.
Programi Copernicus përdor miliarda matje nga satelitët, anijet, avionët dhe stacionet e motit në mbarë botën për parashikimet e tij mujore dhe sezonale. Së bashku me Agjencinë Evropiane të Hapësirës, Copernicus luan një rol qendror në përpjekjen prej 16 miliardë eurosh të BE-së për të ecur përpara ndryshimeve klimatike përmes parashikimeve të sakta. Kjo është hera e parë që bashkohet me ëMO për këtë raport.
Mund të ketë një lehtësim të lehtë për Evropën në vitin 2024 pasi El Niño kalon në një gjendje më neutrale apo edhe një ngjarje më të ftohtë La Niña, megjithëse shkencëtarët thanë se është shumë herët për të thënë. Moti më ekstrem ndihmoi gjithashtu në rritjen e prodhimit potencial të energjisë së rinovueshme të Evropës falë erërave të forta gjatë pjesës së fundit të vitit dhe rrjedhave më të forta të lumenjve për hidrocentralet. Një sasi rekord e energjisë së pastër u prodhua vitin e kaluar, ku pothuajse gjysma vjen nga burimet e rinovueshme.
Megjithatë, gjetjet e reja shkencore do të shtojnë thirrjet për përpjekje më të forta për të ulur emetimet brenda dhe jashtë vendit.
BE-ja aktualisht është jashtë rrugës për të përmbushur objektivin e saj për të ulur emetimet e CO2 me 55% deri në fund të dekadës dhe sondazhet tregojnë se mbështetja për partitë më skeptike ndaj veprimeve të mëtejshme të klimës po rritet përpara zgjedhjeve të Parlamentit Evropian në qershor. Një sërë politikash për ta bërë bujqësinë më miqësore me mjedisin janë zvogëluar, edhe pse sektori kërcënohet nga temperaturat e larta.
Bloomberg
