Përfaqësuesit e Ballkanit Perëndimor duhet t’i bashkohen homologëve të tyre të BE-së më rregullisht për takime për t’u përafruar gjithnjë e më shumë me politikën e përbashkët të jashtme dhe të sigurisë të bllokut, sipas një dokumenti mbi “bashkëpunimin më të thellë” me rajonin, prodhuar nga një grup vendesh të BE-së.
“Ne u bëjmë thirrje institucioneve të BE-së të paraqesin një axhendë të qartë për integrim gradual dhe të përshpejtuar me hapa konkretë zbatimi deri në vitin 2024 dhe më tej”, shkruan Austria, Kroacia, Republika Çeke, Greqia, Italia, Sllovakia dhe Sllovenia në dokumentin që qarkulluan përpara një takimi të përbashkët ministror me gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor në Bruksel.
Dokumenti i diskutimit u iniciua nga Austria, një avokate e vendosur e zgjerimit, e cila kishte lobuar në mënyrë aktive për hapa të ngjashëm më parë dhe themeloi grupin “Miqtë e Ballkanit Perëndimor” në fillim të kësaj vere.
“Bashkëpunimi i zgjeruar do të na bënte më efektivë në përballimin e presioneve të jashtme dhe kundër narrativave ruse dhe të tjera të dëmshme në rajon që janë të papajtueshme me vlerat e BE-së dhe një rend ndërkombëtar të bazuar në rregulla”, thuhej në dokument.
Me rajonin që po përballet me ndërhyrje të huaja, dezinformim dhe migrim të paligjshëm, ministrat e BE-së argumentojnë për nevojën për të “krijuar një shkëmbim më të rregullt dhe të strukturuar me partnerët tanë, duke ndjekur procedurat dhe politikat e përcaktuara të BE-së”.
Kjo do të përfshinte një ftesë për ministrat e Ballkanit Perëndimor për t’u bashkuar në takimet formale dhe jozyrtare të Këshillit të Punëve të Jashtme të BE-së “të paktën një herë në semestër” dhe ambasadorët e vendeve për t’u bashkuar në takimet jozyrtare me homologët e tyre në Komitetin Politik dhe të Sigurisë (PSC) “për tema me interes të përbashkët të paktën një herë në semestër.”
Përafrimi i vendeve kandidate për në BE me Politikën e Përbashkët të Jashtme dhe të Sigurisë (CFSP) të bllokut është një nga parakushtet për t’u bashkuar me bllokun.
Sipas dokumentit, shërbimi diplomatik i BE-së, EEAS, për më tepër, mund të “sigurojë orientime sipas kërkesës” për ministrat e Ballkanit Perëndimor përpara takimeve me vendet e treta për të harmonizuar pozicionet me atë të BE-së.
Përpjekjet e shtuara për rreshtim do të vijnë gjithashtu me “vizita më të rregullta dhe të koordinuara” në rajon në emër të kryediplomatit të BE-së Josep Borrell dhe shkëmbime më të rregullta për diplomatët dhe nëpunësit civilë.
Dokumenti i diskutimit erdhi pak përpara se ministrat e jashtëm të BE-së të takonin homologët e tyre nga Shqipëria, Bosnja dhe Hercegovina, Kosova, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut dhe Serbia të hënën (13 nëntor) dhe pritej të diskutonin hapat e ardhshëm në përafrimin e tyre me politikën e jashtme dhe të sigurisë së bllokut.
Euractiv e kupton se ideja ka gjetur mbështetje të madhe në rajon, me disa nga gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor që e kanë ngritur çështjen publikisht dhe privatisht gjatë vitit të kaluar.
Disa ministra të Ballkanit Perëndimor kishin shprehur më herët zhgënjimin për lëvizjen e shtyllave në procesin e zgjerimit të BE-së dhe argumentuan në favor të sjelljes së rajonit në një rrugë graduale të integrimit “progresiv” – me akses në tregun e përbashkët të BE-së dhe në fusha të ndryshme të politikave si energjia apo transporti. – përpara aksesit aktual në bllok.
“Ne do të kemi një takim të veçantë me ministrat e Ballkanit Perëndimor [të Punëve të Jashtme] për të treguar se sa i rëndësishëm është ky rajon, për të diskutuar propozimet e fundit të Komisionit [Europian] për zgjerimin, për të këmbëngulur në nevojën për të ndjekur më afër politikën tonë të jashtme”, tha kryediplomati i BE-së Josep Borrell përpara takimit.
“Disa vende nuk kanë një histori të mirë në përputhje me politikën tonë të jashtme dhe sanksionet,” shtoi Borrell.
Me pushtimin e Rusisë të Ukrainës dhe BE-në që vendosi njëmbëdhjetë raunde sanksionesh ekonomike ndaj Moskës, vende si Serbia dhe Turqia deri më tani kanë rezistuar për t’u përafruar plotësisht me politikën e bllokut.
Takimi ministror BE-Ballkani Perëndimor vjen një javë pasi Komisioni Evropian publikoi raportet vjetore të progresit të zgjerimit dhe disa javë përpara se liderët e BE-së të priten të takohen me homologët e tyre nga rajoni në një samit BE-Ballkani Perëndimor në mes të dhjetorit.
