Qeveria ka shkurtuar me 180 milionë euro investimet publike të planifikuara për këtë vit, teksa projektet kanë ngelur rrugëve të parealizuara. Në aktin e fundit normativ të miratur në mbledhjen e radhës Këshilli i Ministrave ka ndryshuar sërish buxhetin e vitit 2024, për të akomoduar mosrealizimet, veçanërisht në krahun e shpenzimeve.
Sipas dokumentit të ndryshuar, investimet publike janë ulur në 1 miliardë e 320 milionë euro nga 1 miliardë e 500 milionë euro që ishin programuar. Ndërsa në raport me Prodhimin e Brendshëm, investimet publike ulen me 0.8 pikë përqindje, nga 6.2 për qind e PBB-së që ishin planifikuar në 5.4 për qind.
Shkurtimet më të mëdha të investimeve kanë prekur sektorin e mbrojtjes kombëtare dhe fondin shqiptar të zhvillimit. Sipas tabelave të buxhetit, investimet e ministrisë së mbrojtjes janë ulur 85 milionë euro krahasuar me programimin, ndërsa investimet e fondit shqiptar të zhvillimit janë ulur me 40 milionë euro. Këto shkurtime janë tërësisht pasojë e mosrealizimit të projekteve në terren.
Paratë e shkurtuara nga investimet publike, qeveria ka vendosur që t’i alokojë për të financuar bonuset binjake të pensionistëve. Bonusi i parë, ai që po jepet për festat e fundvitit ka një faturë totale prej 98 milionë euro. Në buxhetin e fillim vitit, qeveria kishte parashikuar vetëm 36.5 milionë euro për të shpërndarë si bonus fundviti për pensionistët, duke e shtuar shifrën me aktin e fundit normativ edhe me 61.5 milionë euro.
Po kështu, përveç bonusit të fundvitit, qeveria ka vendosur që me aktin normativ të kalojë edhe 63 milionë euro në llogarinë e posaçme që është hapur në Bankën e Shqipërisë. Këto para do të përdoren për të financuar bonusin e pranverës së pensionistëve.
Buxheti si fletore bakalli
Buxheti i shtetit tashmë është bërë si një fletore bakalli, e cila shkarravitet në mënyrë të vazhdueshme, me programet dhe paratë që lëvizin herë në një zë dhe herë në një tjetër.
Kjo është hera e katërt, që qeveria ndryshon buxhetin e vitit 2024. Frekuenca e madhe e ndryshimeve të buxhetit tregon menaxhim kaotik të financave të shtetit dhe prioriteteve që financohen nga paratë publike.
Ndryshimi i fundit i buxhet konsiston tërësisht në rishpërndaje fondesh, ose më saktë në heqjen e financimeve nga projektet e parealizuara të investimeve publike dhe kalimin e tyre për të financuar bonusin e pensionistëve.
Por ndryshimi katër herë i buxhetit brenda vitit përbën një rekord të pashënuar me parë në historinë e financave publike të vendit. Ashtu siç përbën një ngjarje të papreçedentë transferimi i fondeve buxhetore për vitin pasardhës, sic është rasti i bonusit të pranverës për pensionistët, i cili financohet me paratë e buxhetit të këtij viti.
Megjithatë, tabelat e ndryshimeve tregojnë se 150 milionë eurot që pensionistët do të marrin me dy bonuset, atë të fundvitit dhe karamelen elektorale të pranverës së vitit të ardhshëm, nuk janë rezultat i mirëmenaxhimit të financave të shtetit, por thjesht paaftësi për të realizuar investimet publike ose paaftësi në programimin fillestar të tyre.
