I krijuar në vitin 2023 për të mbrojtur rreth 13 mijë hektarë të Parkut të Rajonit të Lumit Vjosa, Parku Kombëtar i Vjosës është i pari “park kombëtar i lumit të egër” në Evropë. Studio arkitekturore CEBRA nga Danimarka është përzgjedhur për të projektuar një qendër multifunksionale vizitorësh dhe qendër informacioni në hapësirën e mbrojtur. I vendosur në Përmet, Tepelenë dhe Vlorë në Shqipërinë Jugore, Parku Kombëtar i Lumit të Egër Vjosa shtrihet përreth një lumi 190 kilometra të gjatë. Dizajni i CEBRA-s mbështet përpjekjet e ruajtjes dhe heton se si vizitorët mund të angazhohen me ekosistemet e tyre përkatëse.
Skema përfshin tre ndërtesa të projektuara nga CEBRA për të plotësuar peizazhin. Të projektuara si një reflektim i ndërveprimit dinamik midis tokës dhe ujit, ndërtesat kanë çati të gjelbërta dhe ngjyra të gjelbërta prej dheu. Dizajni i parkut kombëtar të lumit të egër Vjosa i jep përparësi jetëgjatësisë dhe efiçencës termike me një çati betoni. Parku është shtëpia e llojeve të shumta të kafshëve, duke përfshirë disa specie vulnerabël, dhe skema e CEBRA synon të ruajë biodiversitetin dhe ekosistemet. Objektet janë projektuar për të qenë edukative për vizitorët dhe për të lehtësuar kërkimin, duke tërhequr eko-turizmin, vendasit, shkollat dhe studiuesit.
Dizajni fitues përfshin hapësira edukative, objekte kërkimore, zona ekspozite, dyqane dhe kafene. Zonat e jashtme do të zgjerojnë hapësirën e përdorshme të qendrës, duke shfaqur elemente peizazhi që përzihen me mjedisin natyror. Stacioni i Informacionit të Përmetit do të shfaqë ndikimin më të gjerë ekologjik të lumit Vjosa në një sërë peizazhesh, përfshirë zonën e Lagunës së Nartës.
Në përgjithësi, projekti synon të promovojë sinergji dhe ndërveprime pozitive midis aktivitetit njerëzor dhe botës natyrore duke mbështetur përpjekjet e ruajtjes së natyrës. Krijimi i parkut kombëtar është miratuar nga shumë organizata, duke përfshirë Patagoninë dhe Bashkimin Ndërkombëtar për Ruajtjen e Natyrës (IUCN). Duke ofruar mundësi arsimimi për turistët dhe vendasit, dizajni inkurajon një ndërveprim kuptimplotë me ekosistemin unik të parkut kombëtar të lumit të egër Vjosa.
Në lajme të ngjashme, Kengo Kuma & Associates u zgjodh në vitin 2023 për të projektuar qendrën e re të vizitorëve për Parkun Kombëtar të Butrintit, një sit i Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s në bregdetin e Jonit të Shqipërisë. Nëpërmjet vendosjes së tij në një pozicion nodal dhe strategjik, projekti synon të krijojë një lidhje të re midis komuniteteve lokale dhe vizitorëve të pritshëm të zonës arkeologjike.
