Europa Juglindore po tërheq investime të konsiderueshme në sektorin e turizmit, me Shqipërinë që shfaqet si “xhevahiri i fundit i paprekur i Mesdheut”.
Hylko Versteeg, kreu i zhvillimit të Europës Jugore në IHG Hotels & Resorts vuri në dukje zhvillimin e shpejtë të Shqipërisë: “Unë shkoj në Shqipëri çdo tre muaj dhe është sikur vendi të ketë avancuar 12 muaj. Shkoni me makinë në Tiranë dhe shihni ndërtesa të reja që shfaqen majtas, djathtas dhe në qendër.”
Me trefishimin e mbërritjeve në aeroportin e Tiranës vitet e fundit dhe një aeroport të dytë ndërkombëtar afër Vlorës që do të hapet në 2025, Shqipëria është e gatshme për një zgjerim të konsiderueshëm turistik.
Versteeg shpresonte që Shqipëria të mos ndiqte shembullin e Spanjës në vitet 1970, ku fshatrat e virgjër u shndërruan në qendra grataçelash. Ai tha: “Ju nuk dëshironi të krijoni një Torremolinos apo një Benidorm. Ju dëshironi të krijoni diçka me cilësi, por ka një treg për të gjithë, nga me tre yje deri tek luksi ultra. Ka shumë kapital, shumë likuiditet që vjen në Shqipëri”.
Duke kaluar në tregun më të pjekur dhe më të vendosur të Greqisë, Ina Plunien, VP, Cedar Capital Partners tha se firma e kapitalit privat, e cila investon ekskluzivisht në sektorin e mikpritjes, ka një oreks të fortë për resortet e kohës së lirë në vend.
Cedar ka investuar në tre prona në Greqi: një resort me 200 çelësa në Korfuz; resorti Six Senses në Porto Heli i cili ka 60 dhoma dhe rezidenca të markave; dhe resorti One&Only në ishullin Kéa.
“Sot, Greqia është një treg për të cilin ne ndihemi shumë të sigurt kur bëhet fjalë për luksin. Pronësia e fragmentuar, operatorët e pronarëve më të vegjël dhe kërkesa e madhe në rritje nga udhëtarët e pasur e bëjnë atë një stuhi të përsosur për ne, “tha Plunien.
Edhe Kroacia krenohet me një industri të zhvilluar mirë të turizmit me 100 milionë netë qëndrime në vit dhe shumë mundësi në segmentin premium, tha Ivana Budin Arhanić, anëtare e bordit drejtues, Valamar Riviera. Një operator kryesor i mikpritjes dhe pronar i aseteve në Kroaci, Valamar Riviera ka 56,000 dhoma gjumi nën pronësi dhe menaxhim.
Arhanić tha: “Sapo kemi njoftuar një cikël tjetër investimi prej 450 milion €, i cili do të përfshijë një resort me pesë yje me 500 çelësa. Është investimi më i madh deri më sot nga kompania, kështu që padyshim që ne ndihemi të sigurt në lidhje me kërkesën për Kroacinë dhe nevojën për një produkt të sofistikuar turistik.”
Stelios Demetriou, kreu i strategjisë dhe transaksioneve, EY Cyprus Advisory Services, vuri në dukje se marrja e fuqisë punëtore për të mbajtur ritmin me zhvillime të tilla ishte një sfidë kryesore.
“Vendet duhet të trajtojnë çështjet demografike apo edhe politikat e imigracionit për të tërhequr llojin e duhur të njerëzve. Sepse në Greqi, në Kroaci, turizmi është më i zhvilluar në vendet ku jeton më pak njerëz dhe ne duhet ta zgjidhim këtë”, shtoi Arhaniq.
Investimi në objektet e stafit është bërë parësor. Pa të, edhe resortet më të bukura rrezikojnë të mos funksionojnë për shkak të mungesës së personelit.
Plenien shpjegoi: “Që nga dita e parë, vendimet tona për investime kanë përfshirë paketa konkurruese që adresojnë pyetjet që stafi i mundshëm do të bëjë: Ku do të jetoj? Si do të jetoj? Si do të arrij atje?”
Për të joshur talentet, hotelet duhet të ofrojnë paketa tërheqëse, të cilat në mënyrë të pashmangshme ndryshojnë strukturën e kostos. Megjithatë, ulja e sezonalitetit dhe zgjerimi i bazës së të ardhurave kanë ndihmuar në kompensimin e këtyre kostove. Iniciativat si Akademia IHG dhe Universiteti IHG janë shembuj se si markat globale po ofrojnë mundësi trajnimi dhe rritjeje për të ndërtuar një grup të qëndrueshëm talentesh, tha Versteeg.
Disa vende po i drejtohen legjislacionit. Këtë vit, Kroacia prezantoi Aktin e saj të Turizmit që ofron një kornizë për zhvillimin e qëndrueshëm të turizmit. Ai kërkon që destinacionet të llogarisin ‘kapacitetin e tyre mbajtës’ – numrin optimal të turistëve bazuar në burimet natyrore, infrastrukturën dhe popullsinë rezidente – për të siguruar përvoja me cilësi të lartë dhe potencial për çmime premium.
Qëllimi është të menaxhohet zhvillimi i destinacionit në një mënyrë që të ruajë origjinalitetin dhe cilësinë e terrenit. Arhaniç tha: “Ne duhet të ruajmë përvojat unike lokale që i bëjnë destinacionet si Greqia dhe Kroacia pika të nxehta luksoze. Bëhet fjalë për ruajtjen e thelbit që tërheq njerëzit – autenticitetin që na përcakton”.
