Në fund të vitit 2024, rreth 76% e totalit të stokut të kredisë bankare në Shqipëri mbështetej me kolateral, sipas të dhënave zyrtare të publikuara nga Banka e Shqipërisë.
Kjo shënon një rritje të lehtë krahasuar me 75% të regjistruar në fund të vitit 2023.
Forma dominuese e kolateralit mbetet pasuria e paluajtshme, e cila siguron 61% të të gjitha kredive të kolateralizuara dhe 46% të totalit të kredisë bankare.
Vetëm në vitin 2024, kreditë e mbështetura nga prona rezidenciale u rritën me 9% nga viti në vit.
Banka e Shqipërisë ka lëshuar një paralajmërim për ekspozimin në rritje të sistemit bankar ndaj sektorit të pasurive të paluajtshme, gjë që e bën atë më të prekshëm ndaj luhatjeve të çmimeve të pronave. Si përgjigje, janë zbatuar masa mbikëqyrëse, duke përfshirë rregullore të reja për raportimin dhe monitorimin e huadhënies për pasuritë e paluajtshme.
Gjithashtu, Këshilli Mbikëqyrës ka miratuar kufijtë e rinj për kreditë hipotekare, duke vendosur raportet maksimale të kredisë ndaj vlerës (LTV) si më poshtë:
85% në lekë dhe 75% në valutë për banesat e para
80% në lekë dhe 70% në valutë për banesat e dyta
Për të frenuar rritjen e shpejtë të aktivitetit kreditues, Banka e Shqipërisë ka futur për herë të parë edhe një tampon kapitali kundërciklik.
Ky tampon u vendos në 0.25% në qershor 2024 dhe u rrit në 0.5% në dhjetor, duke hyrë në fuqi përkatësisht në 30 qershor dhe 31 dhjetor 2025.
Masa synon të rrisë qëndrueshmërinë e sektorit bankar ndaj rreziqeve që rrjedhin nga ciklet ekonomike.
